Komisja Europejska przeznaczy ponad 7,3 mld euro na program „Horyzont Europa” w 2025 roku, by wzmocnić badania, innowacje i globalną pozycję UE, wspierając jednocześnie transformację ekologiczną i cyfrową oraz europejskich naukowców.

Komisja Europejska zainwestuje ponad 7,3 mld euro w ramach nowo przyjętego programu prac „Horyzont Europa” na 2025 r., aby wzmocnić siłę napędową badań naukowych i innowacji oraz przewagę Europy na świecie. Przyczyni się to do rozwoju najnowocześniejszej nauki, przyspieszy transformację ekologiczną i cyfrową UE oraz zwiększy konkurencyjność Europy.

Program pomoże przyciągnąć i zatrzymać najlepszych naukowców w Europie oraz zapewni ukierunkowane wsparcie osobom dotkniętym wojną i wysiedleniami. W ramach tych wysiłków Komisja aktualizuje część programu prac działań „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA) na lata 2023–2025, aby zaoferować większe wsparcie ukraińskim naukowcom i uruchomić nowy projekt pilotażowy MSCA „Wybierz Europę dla Nauki”, który zapewni większe wsparcie i możliwości naukowcom na wczesnym etapie kariery, w tym konkurencyjne dodatki i dłuższe umowy.

Ten projekt pilotażowy jest częścią pakietu o wartości 500 mln euro na lata 2025–2027 oraz szerszej inicjatywy „WybierzEuropę”,aby Europa stała się magnesem dla naukowców, przedstawionej w zeszłym tygodniu przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen. Inicjatywa koncentruje się na trzech celach: utrzymanie wolności i otwartości nauki, inwestowanie w talenty oraz przyspieszenie innowacji w Europie.

Za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) naukowcy przenoszący się do Europy otrzymują już dopłatę uzupełniającą, która niedawno została podwojona. Ponadto nowe siedmioletnie „superdotacje” w ramach ERBN zapewnią długoterminowe wsparcie dla największych talentów.

Kluczowe aspekty programu prac „Horyzont Europa 2025”:

Realizacja priorytetów UE: Badania naukowe i innowacje (R&I) mają kluczowe znaczenie dla priorytetów UE – od zwiększenia konkurencyjności, obronności i bezpieczeństwa po poprawę jakości życia obywateli. W ramach programu prac na 2025 r. finansowane będą technologie cyfrowe i kosmiczne, wspierane będą projekty ekologiczne i zrównoważony rozwój. Jest on również ukierunkowany na przestępczość zorganizowaną i zagrożenie terrorystyczne, a jednocześnie przyczynia się do ograniczenia emisji dwutlenku węgla i obniżenia kosztów energii. Ponad 663 mln euro zostanie zainwestowanych w pięć misji UE.

Przyspieszenie realizacji celów klimatycznych i cyfrowych: Aby do 2050 r. Europa stała się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu, UE przeznacza 35 % środków z programu „Horyzont Europa” na cele klimatyczne. W programie prac na 2025 r. 35 % budżetu przeznaczono na działania w dziedzinie klimatu, a 8,8 % na różnorodność biologiczną. Kwota ta obejmuje 1,14 mld euro na projekty w dziedzinie klimatu, energii i transportu oraz 833 mln euro na żywność, biogospodarkę, zasoby naturalne, rolnictwo i środowisko. Jednocześnie 36 % środków z programu „Horyzont Europa” przeznacza się na transformację cyfrową, przy czym 1,6 mld euro przeznaczono na rozwój sztucznej inteligencji.

Badania naukowe i innowacje w dziedzinie motoryzacji: Program prac na 2025 r. ma na celu wspieranie transformacji europejskiego przemysłu motoryzacyjnego poprzez badania naukowe i innowacje poprzez skupienie się na korzyściach, takich jak czystsze i bardziej konkurencyjne rozwiązania transportowe. Wspiera rozwój pojazdów elektrycznych nowej generacji o napędzie akumulatorowym, zaawansowane techniki produkcji komponentów samochodowych, cyfryzację pojazdów, cyberbezpieczeństwo i praktyki gospodarki o obiegu zamkniętym. Ponadto promuje tworzenie inteligentnych, odpornych systemów mobilności.

Uproszczenie stosowania: Komisja rozpoczęła działania na rzecz uproszczenia w ramach programu prac na 2025 r., aby uczynić go bardziej dostępnym i przyjaznym dla użytkownika. Krótsze opisy tematów i wykorzystanie bardziej otwartych tematów zapewnią wnioskodawcom większą swobodę w proponowaniu różnych ścieżek prowadzących do innowacyjnych wyników. W stosownych przypadkach szersze stosowanie uproszczonych form kosztów, takich jak dotacje w formie płatności ryczałtowych, które stanowią 35 % całkowitego budżetu, eliminuje niepotrzebne wymogi sprawozdawczości finansowej dla beneficjentów. 29 dwuetapowych tematów pozwoli wnioskodawcom najpierw złożyć krótsze wnioski i przygotować pełne wnioski tylko wtedy, gdy zostaną wybrane do drugiego etapu. Zmniejszy to obciążenie administracyjne wnioskodawców.

Wspieranie talentów: Inwestując w talenty, program zajmuje się drenażem mózgów i promuje dynamiczny krajobraz badawczy. W ramach projektu pilotażowego „Wybierz Europę dla Nauki”, będącego częścią działania „Maria Skłodowska-Curie”, zainwestowane zostanie 22,5 mln euro, aby przyciągnąć i zatrzymać obiecujące młode talenty w Europie. Projekt pilotażowy zapewni naukowcom na wczesnym etapie kariery większe wsparcie i możliwości, w tym konkurencyjne dodatki i dłuższe umowy. Będzie współfinansować stypendia podoktorskie zapewniające naukowcom doskonałe możliwości w zakresie badań, nauczania lub zarządzania.

Rewitalizacja europejskich dzielnic: W latach 2025–2027 instrument nowego europejskiego Bauhausu (NEB) jest pierwszym w historii wieloletnim narzędziem finansowania innowacyjnych projektów mających na celu uczynienie europejskich przestrzeni życiowych bardziej zrównoważonymi, sprzyjającymi włączeniu społecznemu i pięknymi dla wszystkich. Na 2025 r. w ramach zaproszenia do składania wniosków w ramach instrumentu nowego europejskiego Bauhausu, które zostanie otwarte jutro, przewidziano specjalny budżet w wysokości 118,4 mln euro z programu „Horyzont Europa”. Połowa środków finansowych – około 63 mln EUR – zostanie przeznaczona na finansowanie projektów demonstracyjnych pokazujących, w jaki sposób stosować nowy europejski Bauhaus w środowisku lokalnym, na przykład poprzez projektowanie regeneracyjne. Druga połowa skupi się na badaniach podstawowych, a także na innych działaniach wspierających.

Wspieranie ukraińskich naukowców: Program zachęca wszystkich wnioskodawców do tworzenia możliwości dla naukowców i organizacji dotkniętych rosyjską wojną napastniczą. Kontynuowane będzie wsparcie dla biura programu „Horyzont Europa” na Ukrainie, które buduje silniejsze sieci badawcze UE–Ukraina i wspiera dostęp ukraińskich naukowców do finansowania unijnego. W ramach inicjatywy MSCA4Ukraine 10 mln euro z MSCA trafi do ukraińskich naukowców. Gdy pozwolą na to warunki, program pomoże również naukowcom powrócić i odbudować ukraińskie badania i innowacje.

Wspieranie badaczy z Gazy: Program pracna 2025 r. oferuje natychmiastowe wsparcie naukowcom z Gazy za pośrednictwem wirtualnego centrum współpracy badawczej, które zapewni naukowcom z Gazy mentoring, możliwości współpracy i dostęp do zasobów akademickich. Zidentyfikuje i połączy badaczy z Gazy z istniejącymi inicjatywami regionalnymi i lokalnymi, potencjalnymi beneficjentami i zainteresowanymi stronami, które mogłyby zapewnić wsparcie.

Kolejne kroki

Pierwsze zaproszenia do składania wniosków zostaną otwarte w dniu 15 maja na portalu Komisji poświęconym finansowaniu i przetargom. Dalsze uproszczenie programu prac „Horyzont Europa” zaplanowano na lata 2026–2027.

Kontekst

„Horyzont Europa” to unijny program w zakresie badań naukowych i innowacji o wartości 93,5 mld euro, realizowany w latach 2021–2027. Większość środków finansowych programu jest przydzielana na podstawie konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków, określonych w programach prac, które określają cele i konkretne obszary tematyczne. Program prac zawiera również mające zastosowanie przepisy, takie jak standardowe warunki dopuszczalności i kryteria kwalifikowalności, kryteria wyboru i przyznawania dotacji.

Program prac „Horyzont Europa” na 2025 r. opiera się na planie strategicznym programu „Horyzont Europa” na lata 2025–2027, przyjętym w marcu 2024 r., który został współtworzony przez służby Komisji i opracowany wspólnie z państwami członkowskimi i państwami stowarzyszonymi w ramach programu „Horyzont Europa”, Parlamentem Europejskim oraz ponad 2 000 zainteresowanych stron i obywateli. W odpowiedziach zainteresowanych stron na program prac na 2025 r. zebrano również informacje zwrotne dostępne w kwietniu i maju 2024 r.

Aby uzyskać więcej informacji

Program „Horyzont Europa”

Plan strategiczny programu „Horyzont Europa”

Funding & Portal przetargowy – możliwości finansowania

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 15 maja 2023 roku.