O wojnie w Ukrainie i wyzwaniach systemu prawa międzynarodowego rozmawiali w Domu Europy we Wrocławiu uczestnicy debaty zorganizowanej przez Przedstawicielstwo Regionalne KE i Biuro Parlamentu Europejskiego wraz z organizacjami partnerskimi.

18 lutego odbyło się ważne wydarzenie, które zgromadziło szerokie grono uczestników: przedstawicieli instytucji unijnych, placówek dyplomatycznych, ekspertów w dziedzinie prawa międzynarodowego, dziennikarzy, działaczy humanitarnych oraz przedstawicieli społeczności akademickiej i obywatelskiej. Spotkanie dotyczyło kluczowych kwestii związanych z prawami człowieka, zbrodniami wojennymi oraz odpowiedzialnością międzynarodową w kontekście trwającego konfliktu na Ukrainie.

Gośćmi tego wyjątkowego wydarzenia byli eksperci w dziedzinie:

• dr Ewa Hofmańska
• dr Mateusz Piątkowski
• Pani Bianka Zalewska

Bianka Zalewska, doświadczona korespondentka wojenna, podzieliła się swoimi przeżyciami z frontu. Opowiedziała o trudach pracy dziennikarza wojennego, szczególnie w kontekście dezinformacji, która towarzyszy każdemu konfliktowi. Wojna to nie tylko bitwy, ale także wojna w mediach. Walczymy o prawdę, dokumentując zbrodnie wojenne i przekazując ją światu – powiedziała Zalewska. Dziennikarka wielokrotnie relacjonowała sytuację w Ukrainie, Iraku i Syrii, a jej doświadczenia z pierwszej linii frontu są dowodem na ogromne wyzwania, przed którymi stoją media w czasie wojny. Poza fizycznymi zagrożeniami, w tym ostrzałami i atakami, Zalewska zmagała się także z kampanią dezinformacyjną, której celem było zdyskredytowanie jej pracy.

Podczas wydarzenia dr Mateusz Piątkowski, ekspert z zakresu prawa międzynarodowego, zwrócił uwagę na trudności związane z egzekwowaniem prawa humanitarnego w systemie międzynarodowym. Podkreślił, że brak centralnego ustawodawcy i sądownictwa sprawia, iż odpowiedzialność za przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego spoczywa na poszczególnych państwach i organizacjach międzynarodowych. Piątkowski wskazał na znaczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK), który mimo swoich ograniczeń, jest jednym z głównych filarów walki o sprawiedliwość na poziomie międzynarodowym.

Dr Ewa Hofmańska, założycielka Fundacji Sunflowers, poruszyła temat reparacji dla ofiar zbrodni wojennych. W szczególności mówiła o Funduszu Powierniczym na Rzecz Ofiar, który pomaga osobom poszkodowanym w wyniku konfliktów zbrojnych, w tym w wojnie na Ukrainie. Hofmańska zaznaczyła, że nawet jeśli sprawcy nie zostaną jeszcze ukarani, ofiary mogą otrzymać wsparcie w formie pomocy medycznej, psychoterapii, a także odbudowy zniszczonych obiektów takich jak szkoły czy szpitale. Ważnym elementem tej inicjatywy jest także Projekt Sunflowers, który zbiera dowody na zbrodnie międzynarodowe i pomaga w przekazywaniu informacji odpowiednim służbom ścigania.

W trakcie wydarzenia nie zabrakło również głosu konsula generalnego Ukrainy, Yurija Tokara, który podkreślił heroizm narodu ukraińskiego oraz skalę zbrodni wojennych popełnianych przez rosyjskich agresorów. Tokar zaznaczył, że Ukraina nie dąży jedynie do chwilowego zawarcia zawarcia broni, lecz do sprawiedliwego zakończenia wojny i rozliczenia sprawców zbrodni.

Rola Unii Europejskiej w walce o sprawiedliwość

Wojciech Wysocki, szef sekcji politycznej Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, przypomniał, że Unia Europejska od samego początku wspiera Ukrainę w jej walce z rosyjską agresją. Zwrócił uwagę na znaczenie współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym oraz innych instytucji, które dążą do ścigania sprawców zbrodni wojennych. Unia konsekwentnie promuje przestrzeganie prawa międzynarodowego oraz wspiera inicjatywy mające na celu zapewnienie sprawiedliwości dla ofiar konfliktów zbrojnych.

Debatę moderował Filip Marczyński, dziennikarz Radia Wrocław.

Całość debaty jest możliwa do obejrzenia na stronie Komisji Europejskiej w Polsce na Facebooku

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 19 lutego 2025 roku.